سنگ پشت

شباهت زبان کودکان با زبان شاعران

چندوقت پیش به ارس گفتم روز پزشک است. می‌خواهی به خانم دکتر مریم اسحاقی - متخصص اطفال، شاعر و نویسنده- پیامی بدهی. اول گفت: کیه؟ گفتم: خانم دکتر دیگه، کوچولو بودی مطبش می‌رفتی، خیلی مهربون بود. انگاری یادش آمد، گفت: آهان اونی که آمپول نمی‌زد! گفتم: بله، همون. گفت: می‌خواهم بهش بگم: «خیلی ممنون که من رو تعمیر می‌کردی.»
این موضوع را اینجا نوشتم تا بگویم، کودکان از روی نادانستگی برای پر کردن جملات و نشان دادن مفهوم، از عباراتی بهره می‌برند که برایشان آشناست، در حالی که می‌تواند برای مخاطب غیرآشنا باشد.
ارس در عبارت فوق با تصرف در کلمه‌ای غیرمرتبط به‌بحث، هم تخیل خود را بروز داد، هم از آنچه معیار بود در نظر ما بزرگسال‌ها عدول کرد.
به نظر زبان شاعران هم چنین وضعیتی را دارد و به نوعی از شاعر نیز چنین انتظاری می‌رود.
بایزید بسطامی نوشته‌است: به صحرا شدم، عشق باریده بود. اگر می‌گفت: باران باریده بود، گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است.
ظاهرا در شعر هر چه بیشتر اغراق کنی یا از زبان معیار فراروی کنی، تأثیر بیشتری بر مخاطب خواهی گذاشت.
چرا وقتی کودکان شعر می‌نویسند، ساختار زبانی‌شان پر از این‌گونه امکانات زبانی است اما به بزرگسالی که رسیدند، از خلاقیت‌های زبانی باز می‌مانند و بیشتر در بعد فرم و روایت دست به اتفاقات نو می‌زنند، بعضی هم البته در همین حد رفتار نمی‌کنند.
آنچه به نظر می‌رسد ما یک نوع زبان دستوری را که جزیی از فرهنگ‌مان است به آنها تحمیل می‌کنیم، به نوعی درست‌نویسی را یادشان می‌دهیم. البته طبق آن قواعد اگر کسی چنین جمله‌ای بنویسد، گفته خواهد شد بی‌سواد است یا مجنون است. اما در شعر، منطق مشخصی ندارد، حتی دستور زبان تعریف شده نیز ندارد، گویی معیار فرم و ساختار است. وقتی جمله‌ی ارس را برای خانم دکتر نقل کردم، گفت‌: چه شاعرانه.
چون گوش او به شنیدن یک نظم ساختاری زبانی عادت کرده بود.
اگر ارس می‌گفت: ممنون خانم دکتر که من را مداوا یا خوب یا معالجه یا درمان کردی با یک عبارت نثری غیرشاعرانه‌ی مستعمل و کلیشه که در مراودات روزانه نیز به کار می‌رود، مواجه بودیم. اما در جمله‌ی «ممنون که من رو تعمیر کردید» با تخیل، تصویر و خرق عادت شاعرانه مواجه هستیم و چون در بستر دستوری زبان، چنین عبارتی غلط است بی‌گمان آن را در منطق زبانی شعر گروه می‌کنیم، چون قانون این‌گونه بر ما سیطره یافته که طبق اصول این‌گونه حرف نمی‌زنند.
با این وصف است که چنین عبارات و جملاتی به‌خاطر رفتار غیرعرفی و غیردستوری‌شان به‌لحاظ فرم و ساختار در ذهن ماندگار می‌شوند.
بر این اساس زبان کودکان از جنبه‌های بسیاری شبیه زبان شاعران است. هر دو گروه از تخیل، بازی با واژه‌ها و استفاده از تصاویر و استعاره‌ها بهره می‌برند. کودکان به‌طور طبیعی از کنایه‌ها و بی‌قاعدگی‌های زبانی استفاده می‌کنند و این روش بیان، می‌تواند به ما یادآوری کند که زبان با تجربه‌ و شناخت ما از هستی، ارتباط وجودی دارد.

The Similarity Between Children's Language and Poets' Language

Some time ago, I told Aras that it was Doctor's Day. I asked if he wanted to send a message to Dr. Maryam Es'haghi – a pediatrician, poet, and writer. At first, he asked: "Who is that?" I replied: "She’s the doctor, you used to visit her when you were little. She was very kind." It seemed like he remembered, and he said: "Oh, the one who didn’t give me shots!" I said: "Yes, that’s her." He then said: "I want to tell her: 'Thank you very much for fixing me.'"

I wrote this here to explain that children, out of ignorance, use familiar phrases to complete sentences and convey meaning, even though those expressions may not be familiar to the listener. In the above example, Aras made a playful alteration to an unrelated word, which not only expressed his imagination but also deviated from what is considered standard by us, adults.

It seems that the language of poets also has a similar quality, and in a way, we expect this from poets as well. Bayazid Bastami wrote: "I went to the desert, love had rained." If he had said, "It rained," it would have seemed like nothing special had happened.

Apparently, in poetry, the more you exaggerate or move away from standard language, the greater the impact you have on the audience.

Why is it that when children write poetry, their linguistic structure is full of such possibilities, but as they grow up, they lose their linguistic creativity and mostly focus on form and narration in their writing? Some, of course, don't engage in even this much.

It seems that we impose a kind of grammatical language, which is part of our culture, on them, teaching them to write 'properly.' According to those rules, if someone writes such a sentence, they would be considered illiterate or insane. However, in poetry, there is no clear logic; even grammar doesn't have a fixed definition. It seems that form and structure are the real standards. When I repeated Aras's sentence to Dr. Es'haghi, she said: "How poetic!"

This is because her ear is used to hearing structured linguistic patterns.

If Aras had said: "Thank you, Dr., for treating me or healing me or curing me," we would have encountered a non-poetic, conventional, and cliché phrase commonly used in daily conversations. However, with the phrase "Thank you for fixing me," we encounter imagination, imagery, and a break from the ordinary, poetically creative language. Since this expression is grammatically incorrect in the context of the language, we undoubtedly categorize it within the logic of poetry, because the rule has ingrained in us that this is not how people speak according to conventional standards.

It is because of this that such expressions and sentences remain memorable in our minds due to their non-conformity to norms and grammar in terms of form and structure.

Thus, the language of children in many ways resembles the language of poets. Both groups use imagination, wordplay, and rely on images and metaphors. Children naturally use figurative speech and linguistic irregularities, and this mode of expression can remind us that language is intrinsically connected to our experiences and understanding of existence.

#زبان_کودکان
#زبان_شاعران
@mazdakpanjehee